* Định nghĩa

Độ thanh thải của thuốc (CI) biểu thị khả năng của một cơ quan nào đó (thường là gan hoặc thận) lọc sạch thuốc ra khỏi huyết tương khi máu tuần hoàn có cơ quan đó thường được tính theo ml/p hoặc l/h

* Ý nghĩa

Trong phạm vi liều điều trị khi mức liều chưa đủ gây bão hòa hệ bài xuất thuốc thì CI là một trị số hằng định nghĩa là cứ sau một khoảng thời gian nhất định lại có một tỷ lệ hằng định của thuốc được lọc sạch khỏi huyết tương tốc độ bài xuất thuốc tỉ lệ thuận với sự thay đổi của nồng độ thuốc trong huyết tương theo quá trình động học bậc I

Từ trị số CI và nồng độ thuốc đo được trong huyết tương có tính có thể tính được độ bài xuất thuốc ra khỏi cơ thể:

Vel= CI x CP (mg/ph)

CP nồng độ thuốc trong huyết tương

CI độ thanh thải được xác định theo mức CP

Ở trạng thái ổn định CP = Css.Css là C ở trạng thái cân bằng

Từ trị số CI và nồng độ thuốc đo được trong huyết tương có thể tính được tốc độ truyền

Vel= Vinf = CI.Css

Đơn vị của v (Vel, Vinf) là mg/p khi truyền liên tục

ví dụ nếu dùng thuốc theo cách truyền tĩnh mạch liên tục thì ta có thể lấy máu ở thời điểm sau khi truyền xong

Nếu  thuốc được dùng theo đường uống,  tiêm bắp hoặc truyền gián đoạn thì Css chỉ có thể truyền đạt được sau khoảng ( 5 x t1/2)

 Công thức tính độ thanh thải của thuốc

Tính độ thanh thải của thuốc từ tốc độ thải trừ thuốc qua nước tiểu ( CI thuốc)

CI thuốc = Vel/Cp

CI thuốc: độ thanh lọc thuốc (ml/p)

Cu: nồng độ thuốc ở dạng còn hoạt tính trong nước tiểu(mg/ml)

Vu: thể tích nước tiểu trong 1p (mL/p)

Cp: nồng độ thuốc ở dạng còn hoạt tính trong huyết tương (mg/ml)

Vì (Cu x Vu) là tốc độ bài xuất của thuốc nên:

Ci thuốc = Vel/Cp

Vel: tốc độ bài xuất thuốc qua gan hoặc thận (mg/p)

Cp nồng độ thuốc trong huyết tương (mg/ml)

Chú ý nếu 1 thuốc có hệ số phân bó vào hồng cầu cao VD thuốc sốt rét thì

CI thuốc = Vel/Cb

Cb: nồng độ thuốc trong máu toàn phần

Đơn vị tính độ thanh thải: ml/, ml/p/kg

* Tính từ liều lượng và diện tích dưới đường cong

CI thuốc = F. D/ AUC

F là sinh khả dụng

D: liều dùng

AUC diện tíc dưới đường cong

Hệ số thanh thải cho các bảng có sẵn với mỗi loại thuốc thường là CI toàn phần biểu thị khả năng loại bỏ thuốc ra khỏi huyết thanh và huyết tương của tất cả các cơ quan như gan, thận, phổi, da, nước bọt, tuyến tiết… nhưng chỉ có gan và thận lại có khả năng lọc thuốc mạnh nhất

CI toàn phần = CI thận + CI gan + CI cơ quan khác  CI thận + CI gan

Copy ghi nguồn : daihocduochanoi.com

Link bài viết tại : Thông số độ thanh thải của thuốc