Ngộ độc Botulism

Ngộ độc Botulism là bệnh ngộ độc thịt mang tính chất  chất cấp tính rất nặng, nó phá huỷ thần kinh trung ương và gây tử vong cao.

1. Bệnh nguyên – bệnh sinh

Đặc điểm của tác nhân gây bệnh

• Bệnh thường xảy ra khi dùng thức ăn dự trữ như đồ hộp, pate, xúc xích.
• Clostridium botulium là trực khuẩn kỵ khí tuyệt đối, tồn tại trong đất, phân động vật, ruột cá, từ đó vi khuẩn đột nhập vào thực phẩm, dưới ảnh hưởng của nhiệt độ cao vi khuẩn hình thành các bào tử rất bền vững
• Ở điều kiện thuận lợi trong thức ăn, vi khuẩn tiết ra độc tố botulotoxin một ngoại độc tố uốn ván nó mạnh gấp 7 lần (liều chí tử của độc tố uốn ván là 0,250 mg và của botulotoxin là 0,035 mg).
• Tuy vậy nó dễ bị phân huỷ bởi nhiệt, chỉ cần đun thực phẩm lên 100⁰C trong 10 – 30 phút thì độc tố sẽ bị phá huỷ hoàn toàn.
• Nhưng độc tố này rất bền vững với men tiêu hoá.

Các ổ chứa Cl.Botulium khá phổ biến.

• Đất vườn, đất nghĩa trang, những nơi có nhiều vi khuẩn hiếu khí phát triển sẽ tạo điều kiện kỵ khí cho Botulium sống và phát triển.
• Đất ruộng được bón phân hoá học thì nha bào Botulium giảm đi rõ rệt.
• Phân người và gia súc cũng là nguồn mang vi khuẩn, trong đó phân người ít nguy hiểm hơn.
• Từ phân, đất, nha bào dễ dàng xâm nhập vào như thịt, cá, rau quả.
• Thức ăn thường gây ngộ độc là những loại thức ăn có điều kiện tốt cho vi khuẩn  kị khí phát triển như đồ hộp, thức ăn có khối lượng lớn như đùi lợn xông khói.

  

2. Lâm sàng và điều trị

Thời gian ủ bệnh của ngộ độc Botulism từ  6 – 24 giờ, đôi khi rút ngắn hoặc kéo dài sau vài ngày tuỳ theo lượng độc tố đưa vào.

Dấu hiệu lâm sàng chủ yếu là liệt thần kinh do tổn thương thần kinh trung ương và hành tuỷ.

• Sớm nhất là liệt mắt (thể hiện bằng song thị), liệt cơ mắt, rồi đến liệt vòm họng, lưỡi, hầu (mất tiếng, mất phản xạ nuốt) liệt dạ dày ruột dẫn đến táo bón, chướng bụng, giảm tiết dịch, đôi khi tiểu tiện khó.

Một dấu hiệu quan trọng thứ 2 nữa là có sự phân ly mạch và nhiệt độ.

• Mạch tăng nhanh trong khi nhiệt độ cơ thể vẫn bình thường.
• Bệnh thường kéo dài 4 – 8 ngày, nếu không được điều trị sớm, có thể chết vào ngày thứ 3 do liệt hô hấp và tim mạch.

Thuốc điều trị duy nhất là huyết thanh kháng độc tố. Nhưng cần được chẩn đoán sớm và điều trị sớm.

• Liều điều trị 50.000 – 100.000 đơn vị tiêm tĩnh mạch từ từ, đề phòng choáng, dị ứng.
• Liều dự phòng 5000 -10.000 đơn vị.
• Ngoài ra bắt buộc phải rửa dạ dày ruột ngay để loại trừ bớt độc tố càng sớm càng tốt để độc tố không thấm vào máu.

3. Các biện pháp phòng chống ngộ độc Botulism

• Cho đến nay biện pháp phòng bệnh vẫn đang được công nhận có hiệu quả, đó là đun sôi thức ăn trước khi ăn.
• Với thức ăn khả nghi thì biện pháp tốt nhất là đun sôi lại ít nhất 1 giờ.
• Cần làm tốt khâu ướp lạnh, cần chú ý những thức ăn nguội làm bằng thịt, cá đóng hộp, ướp muối, xông khói.
• Tất cả các sản phẩm thịt cá khi đã có dấu hiệu ôi thiu thì không được dùng làm thức ăn nguội hoặc đưa đi đóng hộp.
• Với đồ hộp, khi đã có dấu hiệu phồng phải coi là nhiễm trùng nguy hiểm (trừ khi phồng lý hoá).
• Đối với cá phải lưu ý khâu phân phối và sử dụng cá sau khi đánh bắt về.
• Nếu cần giữ cá lại phải đem mổ bỏ hết ruột, mang, vây rồi rửa sạch và đưa đi ướp lạnh ngay.
• Tốt nhất là chế biến cá sớm ngay sau khi cá còn tươi.
• copy ghi nguồn : daihocduochanoi.com
• Link bài viết tại : Ngộ độc Botulism