Contents
ĐẶC ĐIỂM BỆNH Á VẢY NẾN THỂ MẢNG
- Gặp chủ yếu ở tuổi trung niên và người già, nhất là độ tuổi 50. Tỷ lệ nam/nữ = 3/1.
- Chia thành 2 dạng: mảng lớn và mảng nhỏ.
Á vảy nến thể mảng nhỏ
Lâm sàng:
- Chủ yếu gặp ở nam giới trưởng thành
- Thương tổn là những đám màu hồng nâu hoặc đỏ, hình ovan, số lượng nhiều, giới hạn rõ, phẳng với mặt da lành, kích thước 2-5cm, trên có vảy da mỏng, đôi khi trông giống như các ngón tay, sắp xếp theo cùng một hướng
- Vị trí : ở mạng sườn, ngực hoặc mặt trong các chi.
- Cơ năng: có thể ngứa hoặc không.
Mô bệnh học
- Hình ảnh viêm da không đặc hiệu.
- Một số trường hợp (khoảng 1/3) có xâm nhập bạch cầu lympho vào thượng bì thành đám, có á sừng từng điểm, phù, tăng gai và xốp bào nhẹ.
Tiến triển
- Bệnh lành tính, tiến triển mạn tính kéo dài không xác định, một số trường hợp tự khỏi sau nhiều năm.
Chẩn đoán xác định
- Dựa vào lâm sàng và mô bệnh học.
Chẩn đoán phân biệt
+ Chàm khô
+ Đỏ da tiền mycosis
+ Hồng ban đa dạng
Điều trị
+ Corticoid bôi
+ PUVA
Á vảy nến thể mảng lớn
Lâm sàng
+ Bệnh hay gặp ở người lớn, nam giới, hiếm gặp ở trẻ em.
+ Thương tổn là những mảng có kích thước từ 10-20 cm, màu đỏ hoặc nâu, giới hạn không rõ, trên có vảy nhỏ, số lượng ít.
- Vị trí hay gặp ở thân mình, gốc chi, đặc biệt là ở vùng mông, đùi, phụ nữ hay gặp ở ngực.
+ Có hai hình thái hay gặp:
- Á vảy nến thể mảng lớn, không teo. Đặc trưng là những mảng dát đỏ bong vảy phấn lớn, màu nâu xám hoặc mờ xỉn, hơi thâm nhiễm.
- Á vảy nến dạng mảng lớn, teo: đặc trưng là những mảng teo da không đều thành vệt, có thể giãn mạch, tăng sắc tố thành vệt vằn vèo tạo thành đám loang lổ hình mạng lưới.
+ Cơ năng: ngứa nhẹ.
Mô bệnh học:
- Đa số trường hợp, hình ảnh mô bệnh học có thể là viêm không đặc hiệu hoặc là xốp bào mạn tính.
- Dạng có teo da và một số trường hợp không teo, mô bệnh học có hình ảnh của mycosis fungoides.
Tiến triển:
- Bệnh kéo dài nhiều năm.
Chẩn đoán xác định
- Dựa vào lâm sàng và mô bệnh học.
Chẩn đoán phân biệt
+ Rất khó phân biệt với giai đoạn sớm của mycosis fungoides. Vì vậy, nhiều quan điểm cho rằng đây là giai đoạn sớm của mycosis fongoides.
+ Viêm da cơ địa : ngoài thương tổn da còn có biểu hiện tổn thương cơ, men cơ (CK) tăng cao.
+ Bệnh lupus ban đỏ hệ thống
+ Khô da sắc tố
+ Viêm da mạn tính do tia xạ
Điều trị
Á vảy nến mảng nhỏ
- Kem làm ẩm, corticoid tại chỗ, các sản phẩm từ than đá: polytar, goudron, anthralin.
- UVB hoặc UVB-NB hoặc PUVA.
- Nên kiểm tra 3-6 tháng 1 lần để đánh giá sự tiến triển của thương tổn.
Á vảy nến mảng lớn:
- Phải điều trị tích cực với mục đích ngăn chặn tiến triển thành mycosis fongoides.
- Corticoid tại chỗ loại có hoạt tính mạnh. UVB hoặc UVB-NB hoặc PUVA.
- Toàn thân: retinoid, methotrexat.
- Bệnh nhân cần được kiểm tra 3-6 tháng 1 lần, nên sinh thiết để theo dõi tiến triển của bệnh.
