Hệ cholinergic
Hệ thống các thụ thể có phản ứng đặc hiệu với acetylcholin gọi là hệ phản ứng với acetylcholin hay hệ cholinergic (cholinoceptor). Hệ này chủ yếu có ở màng sau synap hạch giao cảm, hạch phó giao cảm, màng sau synap sợi sau hạch phó giao cảm và màng sau synap thần kinh- cơ. Chúng được chia thành 2 hệ nhỏ là hệ muscarinic (hệ M) và hệ nicotinic (hệ N). Ngoài ra, các hệ này còn thấy ở thần kinh trung ương.
Hệ muscarinic
Hệ muscarinic là hệ ngoài phản ứng với acetylcholin còn bị kích thích bởi muscarin và bị phong bế bởi atropin. Trong cơ thể, hệ này có ở màng sau synap sợi sau hạch phó giao cảm và tuyến mồ hôi.
Hiện nay, người ta tìm ra 5 loại receptor của hệ muscarinic: Mj, M2, M3, M4, M5. Receptor Mj, M3, M5 có ở cơ trơn khí phế quản, tiêu hóa, tiết niệu, hạch và tuyến tiết. Receptor M2 và M4 có nhiều ỏ cơ tim và cơ trơn mạch máu.
Khi kích thích hệ muscarinic gây co cơ trơn khí phế quản, tiêu hóa, tiết niệu, tăng tiết dịch, giãn cơ trơn mạch máu, ức chế tim và hạ huyết áp.
Hệ a- adrenergic bao gồm các receptor ax và a2. Sinh tổng hợp, dự trữ, giải phóng trên Cơ trơn mạch máu ngoại vi, dưới da, nội tạng, cơ vòng tiêu hóa, tiết niệu, cơ tia mống mắt. Khi kích thích receptor aa gây co cơ trơn mạch máu và tăng huyết áp, co cơ tia mông mắt làm giãn đồng tử, co cơ trơn tiết niệu.
– Receptor oc2 nằm ở màng trưóc synap của sợi sau hạch giao cảm đi tới cơ trơn mạch máu, tiểu cầu, tế bào mỡ. Khi kích thích receptor a2 làm giảm tiết renin, giãn mạch và hạ huyết áp, tăng kết dính tiểu cầu.
Ở ngoại vi, receptor UI chiếm ưu thế nên khi kích thích hệ a- adrenergic ngoại vi thường gây co mạch và tăng huyết áp.
Hệ J3- adrenergic
Hệ P- adrenergic có 3 loại receptor là PJ p2 và p3.
Receptor PJ có ở màng sau synap của sợi sau hạch giao cảm chi phối hoạt động của tim.
Receptor P2 có ở màng sau synap của sợi sau hạch giao cảm ở cơ trơn mạch máu, phế quản, tiêu hóa, tiết niệu, cơ vân, hệ chuyển hóa glucid.
Receptor P3 có ở các mô mỡ.
Khi kích thích hệ p gây kích thích tim, tăng co bóp cơ tim, giãn các cơ trơn, tăng chuyển hóa.
Hệ dopaminergic
Hệ này có nhiều ở cơ trơn mạch máu thận, nội tạng và ở thần kinh trung ương, có 5 loại receptor nhưng quan trọng nhất là receptor Dj và D2. Trong đó, ỏ ngoại vi receptor Di chiếm ưu thế hơn D2, ngược lại, ở trung ương D2 lại chiếm ưu thế hơn Dj. Receptor Dx có chủ yếu ở cơ trơn mạch thận. Vì vậy, khi kích thích hệ dopaminergic ngoại vi gây giãn cơ trơn mạch thận.
copy ghi nguồn : daihocduochanoi.com
Link bài viết tại : Các hệ phản ứng của hệ thần kinh thực vật
