Định nghĩa

• Acid hữu cơ là những chất có nhóm chức carboxyl có công thức chung

R – COOH

• Acid hữu cơ có thể tồn tại dưới dạng tự do, dạng muối vô vơ hoặc ester
• Tên acid hữu cơ thường dựa vào tên cây( tên khoa học) được phát hiện thấy có acid đó lần đầu tiên

Ví dụ:

-Acid oxalic có trong cây chua me: Oxalis sp.

-Acid citric trong chanh: Citrus medica L.

-Acid cinnamic trong quế: Cinnamomum Spp, vv…

Phân loại

1.Acid monocarboxylic

1.1. Acid mạch hở

– Acid no: Công thức chung: CH3 – (CH2) – COOH

+ Acid không bay hơi: n>8 (chất béo)

+ Acid bay hơi:n≤ 8 (acid formic trong lá han)

– Acid không no: acid crotonic và acid tiglic có trong ba đậu

1.2. Acid vòng đơn

Vd: acid chrysanthem mono của cúc trừ trùng

1.3. Acid thơm: acid benzoic, cinnamic trong nhựa cánh kiến trắng

2. Acid dicarboxylic

2.1. Acid mạch hở

-Acid no:

+ Acid oxalic COOH – COOH ở dạng tự do trong chua me hoặc dạng muối kali hoặc calci

+ Acid malonic COOH – CH2 – COOH, acid succinic COOH – (CH2)2 – COOH

-Acid không no: như acid fumaric

COOH – CH = CH – COOH

2.2. Acid vòng có gốc thơm

Acid truxillic có trong lá coca

2.3. Acid thơm

Acid phtalic có trong quả thuốc phiện

3. Acid tricarboxylic

Vd: acid aconitic trong ô đầu

4. Acid – Alcol

4.1. Acid alcol mạch hở

-Acid glyconic trong nho, mía

-Acid lactic trong men vi sinh

-Acid malic trong táo

-Acid citric trong chanh

4.2. Acid alcol mạch vòng

-Acid Shikimic trong hồi

-Acid mandenic trong hạnh nhân

5. Acid phenol

5.1. Các dẫn chất của acid benzoic: acid gallic, acid protocatechic,…

5.2. Các dẫn chất của acid cinnamic

-Acid cafeic trong cà phê

-Acid sinapic trong mù lạc

-Acid p. coumaric trong nhựa lô hội

6. Acid aldehyd

Acid glyoxylic COOH- CHO có trong quả xanh, lá non

Acid aceton

Acid pyruvic CH3 – CO – COOH

7. Amino acid

-Cucurbitin trong bí ngô

-Acid Kainic trong tảo

Công dụng

• Nho, chanh, cam, mơ, mận,… Có tác dụng thông tiểu, nhuận tràng
• Acid benzoic có tác dụng sát khuẩn, long đờm
• Benzyl cinnamic có tác dụng an thần
• Acid salicylic có tác dụng sát khuẩn, hạ sốt, giảm đau
• Acid gallic làm săn da
• Acid cafeic và chlorogenic làm lợi mật
• Acid α-kainic, cucurbitin có tác dụng trị sán
• Acid hydrocarpic và chaulmoogric chữa bệnh hủi

copy ghi nguồn : daihocduochanoi.com

Link bài viết tại : Dược liệu chứa acid hữu cơ