Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn là một trong các bệnh nhiễm trùng nặng nhất. Bệnh có đặc điểm là sự xâm nhập của các vi khuẩn vào van tim hay nội tâm mạc, dẫn đến hình thành các tổn thương loét sùi lớn chứa đầy vi khuẩn, không chỉ van tim mà đôi khi cả ở động mạch chủ, các túi phình mạch hoặc các mạch máu lớn khác. Bệnh bao gồm mọi loại tác nhân gây bệnh như: vi khuẩn, nấm, Rickettsia (sốt Q) và Chlamydia cũng có thể gây nên nhiễm trùng này nhưng phần lớn các tác nhân gây bệnh là vi khuẩn vì vậy bệnh mang tên là viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn.
Đại thể:
1. Tổn thương ở tim:
Nội tâm mạc:
– Vị trí tổn thương: chủ yếu các tổn thương thường thấy ở van hai lá và van động mạch chủ, khi thì ở một van, khi thì ở cả hai van. Trên các van tim đã tổn thương từ trước, tổn thương thịt sùi thường nằm ở mặt nhĩ của van nhĩ thất, mặt thất của van tổ chim. Bệnh nhân có hở van hai lá có thể thấy thịt sùi ở thành nhĩ trái. Trên bệnh nhân hở chủ, thịt sùi có thể thấy ở lá trước van hai lá. Bệnh nhân thông liên thất, thịt sùi nằm ở lỗ thông bên phía thất phải, van ba lá, van động mạch phổi…
– Các hình thái tổn thương:
+ Thịt sùi khi mới hình thành thì nhỏ, bằng hạt tấm hoặc hạt kê, mọc ở đường khép của van, gần bờ tự do khoảng từ 2-3mm và tập trung lại thành từng đám nhỏ. Bề mặt nhấp nhô bởi có nhiều khe rãnh và được phủ một mạng lưới sợi huyết nên thô ráp, không nhẵn.
+ Khi thịt sùi phát triển, có thể rất to, từ 1-2cm đường kính. Chúng có thể có cuống hoặc không, bề mặt lô mô, nhiều khe, rãnh tạo hình ảnh như quả dâu. Bề mặt thịt sùi thường có những ổ loét, trên đó phủ một lớp tơ huyết mủn, màu sắc thay đổi. Càng ở trong sâu, thịt sùi càng chắc, rắn.
+ Thịt sùi phát triển và lan rộng gây loét, hoại tử lan rộng không những ở mặt trên van mà cả ở mặt dưới van và lan tới cột cơ, dây chằng van. Loét có thể gây thủng van hoặc đứt dây chằng, cột cơ.
+ Bên cạnh các tổn thương thịt sùi, loét, có thể nhận thấy các tổn thương tim có từ trước như các viêm van tim do thấp mạn hay các bệnh tim bẩm sinh. Trong trường hợp tiên phát, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn sảy ra trên nội tâm mạc bình thường, tổn thương ở đây cũng tương đối giống những tổn thương thứ phát. Tuy nhiên, những thịt sùi thường nhỏ hơn, không đều và dễ mủn và thường kèm theo các tổn thương khác như: viêm mủ cơ tim, các ổ di bệnh ( áp xe ở các mô và cơ quan như trong nhiễm khuẩn huyết).
Cơ tim và ngoại tâm mạc: Về mặt đại thể không có những tổn thương đáng chú ý.
2 Tổn thương ngoài tim:
Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn về cơ bản là một nhiễm khuẩn mủ huyết. Bên cạnh hiện tượng xung huyết thông thường, người ta có thể thấy các tổn thương sau:
Não: tổn thương thường gặp là chảy máu não, nhũn não hay áp xe não và thường gặp ở khu động mạch não giữa giống như chảy máu não do xơ vữa đông mạch.
Lách, thận: Có thể thấy những ổ nhồi máu lớn, nhỏ kèm theo những ổ nhiễm trùng khá lớn hoặc những ổ áp xe nhỏ.
Phổi: Thường gặp các ổ áp xe lớn hoặc nhỏ ở phổi, ít thấy nhồi máu ở phổi như đốivới lách và thận.
copy ghi nguồn :daihocduochanoi.com
Link bài viết tại : Nghiên cứu đại thể bệnh viêm nội tâm mạc
