Có 2 cách phân loại dị ứng thuốc
+ căn cứ vào tốc độ xuất hiện các phản ứng dị ứng
- Phản ứng dị ứng cấp tính: xuất hiện trong vòng một giờ sau khi dùng thuốc, bao gồm: sốc phản vệ, mày đay cấp, phù quincke, cơn hen phế quản, thiếu máu dung huyết cấp, giảm bạch cầu hạt
- Phản ứng dị ứng bán cấp: xuất hiện trong ngày đầu sau khi dùng thuốc, gồm có: chứng mất bạch cầu và giảm tiểu cầu, ngoại ban sẩn hạt …
- Phản ứng dị ứng muộn: xuất hiện trong vòng vài ngày hoặc vài tuần sau khi dùng thuốc, là những phản ứng kiểu bệnh huyết thanh, viêm mạch dị ứng và ban xuất huyết các quá trình viêm trong các khớp và hạch bạch huyết, ở nội tạng khác ( viêm gan dị ứng, viêm thận…)
+ dựa trên cơ chế của quá trình miễn dịch
Các phản ứng dị ứng chia làm 4 typ:
- Typ I: phản ứng kiểu phản vệ: phản ứng kiểu phản vệ là những phản ứng thông qua kháng thể IgE. Đây là loại phản ứng nhanh thời gian ủ khoảng 24h nên còn gọi là phản ứng quá mẫn tức thì, phản ứng có thể xuất hiện ở đường tiêu hóa như: viêm miệng, lưỡi, iả chảy, xuất huyết tiêu hóa, trên hô hấp viêm mũi, hen, da màyđay, viêm da tróc vảy, ngứa sẩn>, trên mạch máu choáng phản vệ, trụy mạch
- Typ II: phản ứng độc tế bào: là những phản ứng qua trung gian kháng thể IgG và IgM, phức hợp kháng nguyên – kháng thể gây hoạt hóa hệ thống bổ thể và làm vỡ tế bào. Mô đích là các tế bào máu. Ví dụ: thiếu máu do tan máu khi dùng primaquin, thiêu máu tự miễn do alpha-methyldopa, ban xuất huyết giảm tiểu cầu do quinidin, giảm bạch cầu hạt hoặc giảm toàn thể huyết cầu khi dùng cotrimoxazol…
- Typ III: phản ứng phức hợp miễn dịch là những phản ứng qua trung gian kháng thể IgG. Phức hợp miễn dịch được tạo thành do sự kết hợp của KN-KT, lắng đọng ở nội mô mạch máu và gây các biểu hiện lâm sàng tùy theo vị trí tổn thương: màng tim gây viêm màng tim, màng phổi gây viêm màng phổi, da lupus ban đỏ, viêm da, xơ cứng bì, khớp viêm đa khớp dạng thấp, mao mạch viêm mạch miễn dịch. Ví dụ: về thuốc gây phản ứng typ III là kháng sinh nhóm beta-lactam, các dẫn chất sulfonamid, streptomycin, một số thuốc chống động kinh…
- Typ IV: phản ứng muộn qua trung gian tế bào loại này xảy ra thông qua trug gian tế bào lympho T.Lympho bào T đã được cảm ứng tiếp xúc với kháng nguyên đặc hiệu, tạo ra tổn thương miễn dịch do tác dụng độc trực tiếp hoặc thông qua giải phóng lymphokin/cytokin khi tiếp xúc với kháng nguyên tạo ra phản ứng viêm tại chỗ, gây tổn thương tổ chức. thuốc gây dị ứng thường gặp là các dẫn chất sulfonamid, dẫn chất phenothiazin, streptomycin, các tetracyclin, các penicilin
copy ghi nguồn : daihocduochanoi.com
Link bài viết tại : Phân loại dị ứng thuốc
