Contents
Tiệt trùng bằng nhiệt độ cao có 2 cách là hơi nóng khô và nóng ẩm.
+ Hơi nóng khô:
– Đốt dụng cụ sắt bằng cồn: phương pháp này ít được sử dụng vì sẽ làm hỏng dụng cụ nhưng nó có ưu điểm là tiệt trùng hoàn hảo và nhanh chóng.
– Tủ sấy khô: đó là một cái tủ bằng thép có hình khối hộp chữ nhật, vỏ dày có lớp cách nhiệt và chịu được áp lực. Hệ thống cánh tủ có lớp găng cao su chịu nhiệt, phía trên tủ có nhiệt kế, có rơle nhiệt, đồng hồ đo thời gian và công tắc điện. Trong lòng tủ có các ngăn để xếp dụng cụ, phía đáy tủ là hệ thống bếp điện và quạt gió.
Khi bật công tắc điện, các bếp điện hoạt động, hệ thống quạt đa hơi nóng vào lòng tủ. Khi sức nóng trong lòng tủ đạt được mức quy định (160 – 180ºC) thì rơle nhiệt tự động ngắt bếp điện. Khi nhiệt độ hạ dưới mức quy định thì rơle tự động đóng và bếp điện lại hoạt động. Khi đủ thời gian duy trì thì tủ được tắt.
+ Hơi nóng ẩm:
– Phương pháp đun sôi: phương pháp này do nhiệt độ không cao (1000C) nên một số nha bào không bị diệt, nên không thể tiệt trùng một cách tuyệt đối được, do đó trước khi luộc dụng cụ mổ phải rửa sạch rồi ngâm vào dung dịch hóa chất ít nhất 15 – 20 phút rồi mới đem luộc. Nói chung đây chỉ là một giải pháp tình thế trong điều kiện thiếu thốn về phương tiện phẫu thuật hay trong ngoại khoa dã chiến.
– Phương pháp chõ sôi: đó là nguyên lý hoạt động của các nồi hấp dã chiến được quân đội các nước áp dụng trong điều kiện chiến tranh. Cấu tạo của nồi hấp dã chiến nh- một chõ sôi: ngăn dưới đổ nước, ngăn trên xếp dụng cụ. Thành nồi hấp là nhôm hay thép dày, chịu đ-ợc lực, vung có ốc vặn chặt vào thành nồi, trên vung có van xả hơi, đun bằng củi. ưu điểm của loại này là có thể đat được nhiệt độ lên cao trên 1000C, có thể diệt được cả nha bào. Nhược điểm là khó khống chế được nhiệt độ, hấp được ít dụng cụ, ô nhiễm môi trường.
– Nổi hấp ẩm hiện đại autoclave (auto claring cold):
Nguyên lý hoạt động: dựa trên nguyên lý biến điện năng thành nhiệt năng và nhiệt năng thành công năng để làm tăng áp suất nồi nước nhằm đưa nhiệt độ lên cao theo ý muốn để khử trùng dụng cụ phẫu thuật. Về cấu tạo nồi hấp ẩm antoclave là một nổi hình trụ, thành có 2 lớp cách biệt và chịu được áp suất lớn. Dưới đáy nồi là hệ thống bếp điện, phía trên là một khoang chứa nước, khoang này có một phễu để đổ nước vào. Phễu này có một van, khi đổ đầy nước tới mức quy định phải vặn chặt van lại. Khoang chứa dụng cụ có một van để xả hoi nước nóng vào. Nắp nồi có một đồng hồ đo áp lực, một role nhiệt và có các núm vặn giữ chặt nắp nổi với thành nổi. Khi đun sôi nước, nước bốc hơi nhưng không thoát ra được nên áp suất cứ tăng dần và nhiệt độ cũng vì thế tăng theo, ta có:
1kg/cm2 (1 atmotphe) = 1200C.
2kg/cm2 (2 atmotphe) = 1340C.
3kg/cm2 (3 atmotphe) = 1450C.
Khi hấp ta thường để rơ-le áp lực ở mức tối thiểu là 1 kg/cm2 và tối đa ở mức 1,5 – 2 kg/cm2. Sau khi đồng hồ áp lực đạt tới 1kg/cm2 ta mở van xả để hơi nóng tràn vào khoang dụng cụ, lúc đó áp lực sẽ sụt giảm nhưng do ta vẫn tiếp tục duy trì bếp điện nên áp lực trong buồng dụng cụ lại tăng dần. Khi tăng tới con số 1,5 – 2 kg/cm2 thì nồi lại tự động ngắt điện. Cứ như vậy ta duy trì 40 – 60 phút là được. Sau khi hấp xong phải tháo van xả để hơi nước trong buồng dụng cụ xì ra hết mới được mở nổi nếu không sẽ rất nguy hiểm đồng thời đảm bảo dụng cụ được khô.
– Phương pháp Tyndall:
Là phương pháp đun cách thủy ở 50 – 55ºC mỗi ngày 1 giờ hoặc 60 – 800 trong 30 phút trong 3 ngày liên tiếp sẽ diệt được cả vi khuẩn và nha bào. Phương pháp này dùng để tiệt khuẩn các dung dịch có chứa albumin, các dụng cụ chất dẻo và một số dung dịch đặc biệt để cấy khuẩn. Ưu điểm của phương pháp nóng ẩm: tiêu diệt được các vi khuẩn và nha bào trong một thời gian ngắn; tiệt khuẩn được nhiều dụng cụ và vật dụng khác nhau; dễ kiểm soát được nhiệt độ.
Nhược điểm: nếu sử dụng không đúng, không thành thạo dễ gây tai nạn nguy hiểm.
KIỂM TRA VIỆC TIỆT TRÙNG.
Có thể kiểm tra việc tiệt trùng bằng chứng nghiệm hóa học và chứng nghiệm vi khuẩn. Thông qua đó sẽ kiểm tra được chất lượng máy móc, kiểm tra được độ chính xác của áp kế và nhiệt kế, kiểm tra được hiệu quả tiệt trùng dụng cụ.
+ Chứng nghiệm hoá học:
– Hỗn hợp axit benzoic với một lượng bằng hai hạt ngô và sulfat kẽm với một lượng bằng hạt tấm, trộn đều cho vào ống thủy tinh, nút kín để vào buổng hấp. Hỗn hợp này sẽ nóng chảy ở nhiệt độ 121ºC.
– Hỗn hợp tecpin 100g và tím metyl 1gam cũng trộn lẫn cho vào ống nghiêm. Chúng sẽ nóng chảy ở nhiệt độ 117ºC.
– Dùng loại mực hoá học viết lên mảnh giấy một ký hiệu nào đấy đưa vào trong ống nghiệm rồi để vào buồng hấp.
Công thức mực:
Coban chlorur : 20g.
Axit chlohydric 30%: 10ml Nước cất : 88ml.
Tất cả cho vào lọ lắc đều. Hấp xong ta thấy ký hiệu trên giấy hiện lên là
được.
+ Chứng nghiệm vi khuẩn:
Dùng hỗn dịch nha bào vô hại subtilis (có khả năng chịu được sức nóng ngang với nha bào uốn ván) đặt vào giữa các hộp dụng cụ sấy. Sau khi hấp sấy đem typ vi khuẩn này đi cấy, nếu không thấy mọc là được.
KHỬ TRÙNG – TIỆT TRÙNG.
1. Khử trùng, tẩy uế :
Thông thường để khử trùng, tẩy uế người ta sử dụng các dung dịch hóa
chất.
Dụng cụ trước khi khử trùng phải được rửa sạch, chọn loại hoá chất thích hợp với chất liệu dụng cụ và loại vi khuẩn cần phải khử. Phải chú ý tới thời gian cần thiết để khử khuẩn.
Dụng cụ cao su, chất dẻo hay dùng hơi formol. Dụng cụ thủy tinh thì luộc…. Với các máy hút, máy gây mê có thể dùng hơi formol, dung dịch sidex… Với môi trường phòng mổ dùng đèn cực tím, hoi formol, nếu có điều kiện thì dùng fil lọc vi khuẩn để thông khí phòng mổ.
2. Tiệt trùng:
Để tiệt trùng thông thường dùng hơi nóng khô và ẩm.
+ Dụng cụ kim loại: có thể dùng hơi nóng khô 160 – 180oC trong vòng 40 – 60 phút, có thể dùng hơi nóng ẩm trong vòng 30 phút.
+ Đồ vải: chỉ sử dụng hơi nóng ẩm.
Nếu gói 1 lớp vải thì cần phải tay hấp 121ºC trong 15 phút.
Nếu gói vải 2 lớp thì cần phải tay hấp 121ºC trong 30 phút.
Để trong hộp sắt có lỗ thì cần phải tay hấp 121ºC trong 40 – 60 phút.
+ Găng cao su hấp 121ºC trong 15 phút.
+ Dụng cụ thủy tinh: hấp ẩm.
+ Dụng cụ cao su: hấp ẩm.
+ Một số loại dung dịch đặc biệt, chất dẻo hấp bằng phương pháp Tyndall.
Coppy ghi nguồn : daihocduochanoi.com
