1 Chẩn đoán lâm sàng
-Chẩn đoán sỏi tiết niệu bắt đầu bằng khai thác các thông tin về tiền sử bản thân bệnh nhân và gia đình về bệnh sỏi thận, thời gian cũng như sự tiến triển của các triệu
chứng, các dấu hiệu lâm sàng của tình trạng nhiễm khuẩn.
-Khám kỹ lâm sàng cho phép loại trừ những bệnh lý không liên quan đến hệ tiết niệu.
-Đau là một triệu chứng điển hình của sỏi tiết niệu do sỏi gây tắc và di chuyển.
-Một cơn đau quặn thận điển hình thường đau rất dữ dội.Đau thường khởi phát từ các điểm niệu quản, lan dọc theo đường đi của niệu quản, lan xuống bộ phận sinh dục ngoài,đau tăng sau vận động mạnh.Nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giãn cơ đau giảm.Kèm theo đau người bệnh còn có các triệu chứng khác như buồn nôn, nôn, đau đầu, chóng mặt…
-Cơ chế gây đau:Thường là do sỏi di chuyển trên đường đi của niệu quản từ vị trí đài bể thận xuống gây căng niệu quản và làm tăng áp lực đột ngột trong lòng niệu quản.Cũng có khi do sỏi to di chuyển làm tắc niệu quản gây ứ nước, làm thận căng to kích thích bao Geota gây đau dữ dội cả vùng trước và sau hố thắt lưng.Ngược lại có khi sỏi nhỏ di chuyển xuống gây đau lan xuống dưới nhưng dịu hơn, không gây đau dữ dội.
-Hỏi bệnh sẽ phát hiện:
+Vị trí đau: Đau hông lưng, đau dọc theo đường đi của niệu quản, lan xuống vùng hạ vị hay đau vùng hố thắt lưng, trong một số trường hợp có thể đau vùng thượng vị gây nhầm lẫn với cơn đau dạ dày cấp.
+Tính chất cơn đau: Đau đột ngột, dữ dội, đau xuất hiện sau vận động mạnh như lao động nặng, lên xuống cầu thang.
+Các triệu chứng đi kèm thường gặp như:
Đau bàng quang: Thường gặp dấu hiệu nhiễm khuẩn đường tiết niệu và rối loạn tiểu tiện.
Đái máu: đái máu đại thể, vi thể.
Dấu hiệu nhiễm khuẩn như đái buốt,đái rắt, đái mủ, sốt.Tuy nhiên có thể gặp đái mủ vô khuẩn do kích thích tại chỗ, do đó đái mủ không phải bao giờ cũng là triệu chứng của sỏi tiết niệu nhiễm khuẩn.
Dấu hiệu tắc nghẽn: Đái khó, đái tắc, đái ngắt quãng.
-Khám lâm sàng:
+Chạm thận, bập bệnh thận có thể thấy do thận to ứ nước
+Vỗ hông lưng bệnh nhân có thể đau.
2 Chẩn đoán phân biệt
Một số triệu chứng lâm sàng có thể gặp trong các bệnh khác
-Phân biệt đái máu: Do sỏi, khối u, nhiễm khuẩn tiết niệu, lao bàng quang, viêm bàng quang.
-Phân biệt đau: Do sỏi thận tiết niệu, sỏi túi mật, ruột thừa, viêm tụy, viêm buồng trứng, nang buồng trứng, đau cơ thắt lưng..
-Phân biệt thận to do thận ứ nước, thận ứ mủ, thận do nang.
-Phân biệt đái mủ: nhiễm khuẩn tiết niệu không kèm theo sỏi
-Phân biệt đái buốt, đái rắt, đái ngắt quãng trong u phì đại tuyến tiền liệt,ung thư tuyến tiền liệt.
3 Chẩn đoán nguyên nhân và thành phần sỏi
Phải dựa vào các yếu tố thuận lợi hình thành sỏi và các phương pháp lý hóa phân tích sỏi sau khi lấy sỏi ra khỏi cơ thể như quang phổ kế…
nguồn ghi copy:daihocduochanoi.com
link tại:Các chẩn đoán lâm sàng và chẩn đoán phân biệt sỏi tiết niệu
