Có rất nhiều tác nhân gây hư hại về di truyền và gây chuyển dạng u của tế bào, trong đó có 3 tác nhân chính gây ung thư: vật lí, hóa học, sinh học. Mỗi nhóm tác nhân có đặc điểm riêng nhưng nhiều tác nhân có thể cùng tác động và làm tăng hiệu quả của các tác nhân khác.Tùy theo mỗi loại ung thư mà có những nguyên nhân riêng biệt.
Contents
1.Tác nhân vật lí:
a.Bức xạ ion:
Bức xạ ion hóa chất là nguồn tia phóng xạ phát ra từ các chất phóng xạ tự nhiên hoặc từ nguồn xạ nhân tạo được dung trong khoa học và y học có khả năng ion hóa vật chất khi bị chiếu xạ. Có nhiều cơ quan xuất hiện ung thư sau khi bị chiếu xạ, thường gặp là ung thư tuyến giáp, ung thư phổi, bệnh bạch cầu.
b.Bức xạ cực tím:
Tia cực tím có trong ánh sang mặt trời, càng gần xích đạo thì tia cực tím càng mạnh. Tác nhân này chủ yếu gây ra ung thư biểu mô tế bào vẩy, ung thư biểu mô tế bào đáy và u hắc tố ác tính ở da.
Những người làm việc ngoài trời nắng như nông dân, thợ xây, công nhân làm đường có tỷ lệ ung thư tế bào đáy và tế bào vảy ở vùng da hở ( đầu, cổ, gáy…) cao hơn người làm việc trong nhà.
Đối với những người da trắng sống ở vùng nhiệt đới, tỷ lệ ung thư hắc tố cao hơn ở người da màu.
2.Tác nhân hóa học:
– Thuốc lá: là nguyên nhân gây ra nhiều loại ung thư: khoảng 30% trong số các trường hợp ung thư, chủ yếu là ung thư phế quản, và 1 số ung thư vùng mũi họng, ung thư tụy, ung thư đường tiết niệu. Qua thống kê cho thấy người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phế quản gấp 10 lần người không hút. Không những thế, những người hút thuốc thụ động cũng có nguy cơ bị ung thư cao hơn, nhất là đối với trẻ em.
– Dinh dưỡng: chiếm 35% trong các nguyên nhân gây bệnh ung thư, nhất là ung thư đường tiêu hóa: dạ dày, thực quản, gan.
– Ngoài ra, nguyên nhân gây ung thư còn do 1 số thuốc, nhiều nhất là các thuốc điều trị bệnh ung thư, các thuốc này có thể gây ra tổn thương AND và sinh ung thư thứ phát mà chủ yếu là ung thư máu và các loại u lympho ác tính.
3.Tác nhân sinh học:
Các tác nhân sinh học gây bênh ung thư chủ yếu là virus và 1 số trường hợp có vai trò của ký sinh trùng và vi khuẩn.
a.Virus:
-Virus Epstein-Barr (EBV): thường gây ung thư vòm mũi họng, ung thư hạch lymphô, gặp nhiều ở các nước châu Á, châu Phi.
– Vi rút viêm gan B: là nguyên nhân gây ung thư gan nguyên phát, gặp nhiều ở các nước châu Á, châu Phi. Khi virus xâm nhập vào cơ thể gây ra tình trạng viêm gan cấp, hoặc thoáng qua. Tiếp theo là thời kỳ viêm gan mãn không có trệu chứng. Tổn thương này dẫn đến xơ gan toàn bộ và ung thư tế bào gan.
-Virus gây u nhú (HPV) thường lây qua đướng sinh dục, thường gây ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo.
-Virus HTLV1: liên quan đến gây bệnh bạch cầu tế bào T.
b.Vi khuẩn:
-Helicobacter Pylori(HP): gây tình trạng viêm loét dạ dày, u lympho dạ dày và ung thư biểu mô dạ dày.
Copy ghi nguồn DaiHocDuocHaNoi.com
link bài viết NGUYÊN NHÂN GÂY UNG THƯ
