Contents
Sơ lược về bệnh.
Liệt nửa mặt là một hội chứng tương đối dễ phát hiện, chỉ cần bảo người bệnh làm một số động tác ở mặt, bao gồm liệt mặt thể trung ương và liệt mặt thể ngoại biên
Nguyên nhân gây liệt nửa mặt thường là:
– Nếu có liệt nửa thân: tổn thương ở não.
– Nếu có liệt nửa thân và là liệt thể ngoại biên: thường là do lạnh, tuy nhiên trước khi kết luận nguyên nhân liệt do lạnh, cần chú ý tìm nguyên do ở tai, chấn thương vùng xương đá. Nhất là đối với những ngƣời lớn tuổi, cần lưu ý tai biến mạch máu não mà liệt nửa thân kín đáo khó thấy ngay.
Dây thần kinh mặt hay dây VII là một dây thần kinh vận động của mặt xuất phát từ một nhân ở trong cầu não, đi trong rãnh hành tuỷ, cầu não qua xương đá, lỗ ức – chũm và bám tận vào các cơ ở mặt. Trong khi đi qua xương đá, dây VII còn có thêm những sợi cảm giác và vị giác 2/3 trước của lưỡi và hướng sợi ngoại tiết của tuyến dưới hàm, dưới lưỡi và tuyến lệ (dây VII Wrisheg).
II. TRIỆU CHỨNG HỌC.
Liệt dây thần kinh mặt chỉ có một triệu chứng là lệch mặt, có khi kín đáo lúc không vận động, nhưng rất rõ rệt khi mặt cử động.
1. Trường hơp liệt hoàn toàn.
Ngay khi nhìn người bệnh, ta đã thấy mặt không được cân đối.
1.1. Khi nghỉ ngơi:
– Nhân trung lệch về bên lành.
– Nếp nhăn góc mũi, má mất đi ở bên liệt.
– Đuôi khoé mắt bên liệt mở to hơn bên lành.
– Lông mi bên liệt hơi thấp xuống.
1.2. Khi hoạt động các cơ ở mặt thì sự không cân đối lại càng rõ ràng hơn:
– Khi bảo người bệnh há mồm, người thầy thuốc lấy một ngón tay ấn vào cằm người bệnh theo chiều ngược lại, sẽ không thấy cơ da ở cổ nổi lên ở bên liệt ( dấu hiệu cơ da cổ).
– Khi người bệnh há mồm, thè lưỡi, ta thấy hình như lưỡi lệch húơng về bên liệt. Thực ra lưỡi không bị lệch đi, là do mồm méo bị kéo về bên lành.’
– Ta thấy người bệnh nhắm mắt, trong trường hợp liệt dây VII thể ngoại biên, ta thấy mắt bên liệt không nhắm kín trong khi đó nhãn cầu bên này vẫn đi lên phía trên và ra ngoài: mắt bên liệt chỉ nhìn thấy lòng trắng và một phần lòng đen ở phía trên ngoài: đó là dấu hiệu Charles Bell, một dấu hiệu rất có giá trị trong liệt dây VII ngoại biên.
– Khi người bệnh nhăn trán, nửa mặt bên bị liệt, các nếp nhăn hằn lên rất ít so với bên lành.
– Cuối cùng người bệnh không thể thổi sáo, phồng má thổi lửa được. Một đôi khi nói và nhai khó khăn.
2. Trường hợp liệt mặt nhẹ.
Thường hay gặp và thường hay thấy sự không cân đối của mặt. Cần phải thăm khám tỉ mỉ, kiên trì mới phát hiện được. Có một số nghiệm pháp thùơng hay đụơc áp dụng:
– Bảo người bệnh nhắm thật chặt hai mắt, ta thấy hàng lông mi bên bị liệt có vẻ dài hơn, do mắt bên này không co chặt được.
– Hoặc bảo người bệnh nhắm thật chặt mắt, dùng hai ngón tay nhẹ nhàng vành hai bên mắt người bệnh ra, thấy bên bị liệt vành ra tương đối rõ hơn so với bên lành.
Coppy ghi nguồn : daihocduochanoi.com
